Yılan

Ayrıntılar

Kategori: Sürüngen Böcek Türleri

Cumartesi, 15 Ağustos 2015 13:41 tarihinde yayınlandı.

Super User tarafından yazıldı.

Gösterim: 1232

3. Subordo (Alt takım): Ophidia (Yılanlar)

 Vücut ince, uzun ve silindirik şekilli olup, pullarla kaplıdır. Pulların büyüklükleri ve dizilimi, sistematik açıdan önem taşır. üyeler körelmiştir. Ancak bazı gruplarda üye kalıntılarına rastlanır. Dış kulak açıklığı, kulak zarı, dış ve orta kulak ile östaki borusu bulunmaz. Gözkapakları yoktur, gözü örten sabit bir şeffaf plak bulunur. Çatalsı dil, ağız kapalıyken bile dışarı uzatılabilir. Dile yapışan koku partikülleri, koku almadan sorumlu olan Jacobson organına iletilir.

Çene kemikleri kaynaşmamıştır. Çenenin sağ ve sol yarıları ile, alt ve üst çeneler birbirinden ayrılabilir. Bu yapı özelliği sayesinde, kendilerinden çok daha iri avları bile rahatlıkla yutabilirler. Kural olarak av önce felç edilir veya öldürülür, sonra da bütün olarak yutulur. Göğüs kemiklerinin (Sternum) bulunmaması, iri avların yutulmasına yardımcı olan diğer bir özelliktir. Kaburgaları çok sayıdadır. Sol akciğer körelmiştir, sağ akciğer ise vücut boyunca uzanır. Diğer tüm organlar da uzun yapılıdır. Boşaltım ürünleri ürik asit formundadır. İç döllenme görülür. Bazılarında güçlü zehir bezleri ve çeşitli tipte zehir dişleri bulunur. Çoğu türde ayrıca, savunma veya karşı cinsin ilgisini çekme amaçlı olarak koku bezleri vardır. Bazı yılan gruplarında ise, avın vücut sıcaklığını algılayabilen (termosensor), kızılötesi ışınlara duyarlı "çukur organları" bulunur.

En önemli aileler (familyalar) şunlardır:

1. Familya (Aile): Typhlopidae (Kör yılanlar)

Bir uçtan bir uca aynı kalınlıkta (silindir şeklinde) olan vücudun hem üst hem de alt kısmı pullarla örtülüdür. Renk ve görünüş, solucanı andırır. Toprak içinde veya taşların altında yaşarlar. Hemen hepsi kazıcıdır. Oldukça küçük olan gözler, baş plaklarının altında konumlanmıştır. Ağız at nalı biçiminde olup, alt konumludur. Kuyruğun uç kısmında küçük bir diken bulunur.

2. Familya (Aile): Leptotyphlopidae

Bir önceki aileye çok benzerler, ancak onlardan daha ince ve uzun yapılıdırlar. Kalça kemerinde üye kalıntıları (ilium, ischium, pubis ve femur kemikleri) mevcuttur.

3. Familya (Aile): Boidae (Pitonlar ve boa yılanları)

Oldukça iri yılanlardır. Kurak ve kumlu yerlerde yaşar, avlarını sıkarak ve boğarak öldürürler. 

Vücudun alt kısmı, tek sıra halinde dar plakalarla örtülüdür. Başın üstünde küçük pul ve plaklar bulunur. Akciğerleri çifttir. Kalça kemeri ve arka üye kalıntıları mevcuttur.

Görme duyuları zayıftır. Gözbebekleri dikeydir. Bu aile üyelerinde, kızılötesi ışınlara duyarlı çukur organları bulunur. Avlarının yerini, vücut sıcaklığı yardımıyla, karanlıkta bile tespit edebilirler. Boalar canlı doğururlar, pitonlar ise yumurtalarının üzerinde kuluçkaya yatarlar.

Python spp. (piton)

Boa spp. (boa)

Eryx spp. (mahmuzlu yılan)

Eunectes murinus (anakonda)

Chondropython spp. (ağaç pitonu)

Epicrates spp. (gökkuşağı boa)

 4. Familya (Aile): Colubridae

Dünyanın en kalabalık yılan grubudur. Yurdumuzun en uzun yılanları da, bu aileye aittir. Yarı-zehirli türleri de içerir (yurdumuz için Malpolon monspessulanus ve Telescopus fallax). Ancak bu türlerde de zehir dişleri oldukça geridedir. Başta daima 9 adet, büyük ve simetrik plaka bulunur. Gözbebekleri yuvarlaktır (Telescopus fallax'da dikeydir). Akciğerleri tektir. Hem alt hem de üst çenede dişler bulunur.

Kalça kemeri ve arka üyelerin kalıntısına rastlanmaz.

Coluber spp.

Elaphe spp.

Eirenis spp.

Natrix spp. (yarı sucul yılanlar)

Malpolon monspessulanus (çukur başlı yılan)

Spalerosophis spp.

Telescopus fallax (kedigözlü yılan)

Lampropeltis spp.

                   Dasypeltis spp. (yumurta yılanı) 

5. Familya (Aile): Viperidae (Engerekler)

En gelişmiş yılanlardır. Baş, boyundan daha geniş olup üçgen şeklindedir. Baş üzeri, küçük pullarla örtülüdür. Vücut pulları karinalıdır. Gözbebekleri dikeydir. üyelerinin tamamı zehirlidir. Zehir, üstçenede bulunan zehir dişleri ile verilir ve kan yoluyla ilerler (hematoksik).

Yavrularını canlı olarak dünyaya getirirler. Crotalinae (çıngıraklı yılanlar) alt ailesinde de ısıya duyarlı çukur organları bulunur.

Subfamilia (Alt aile): Viperinae (Engerekler)

Vipera spp.

Bitis spp.

Atheris spp

Subfamilia (Alt aile): Crotalinae (çıngıraklı yılanlar)

Crotalus (Cerastes) spp.

Agkistrodon spp. (mokasin)

6. Familya (Aile): Elapidae (Kobralar)

Dünyanın en zehirli yılanları, bu aileye aittir. Zehir dişleri öndedir. Zehirleri sinir sistemi üzerine etkilidir (nörotoksik) ve çoğunlukla felç edicidir. Elapinae (kobralar) alt ailesinde, başın yukarıda tutularak ürkütme ve saldırı pozisyonuna geçilmesi tipiktir.

Subfamilia (Alt aile): Elapinae (Kobralar)

Naja spp. (kobra)

Micrurus spp. (mercan yılanı)

Ophiophagus hannah(kral kobra)

Dendroaspis spp. (mamba)

Subfamilia (Alt aile): Hydrophiinae (Deniz yılanları)

Hydrophis spp.

Laticauda spp.